In de loop van 2003, tijdens het eerste jaar van zijn activiteiten, zijn er bij de Raad voor de Journalistiek 45 klachten binnengekomen. Dat staat in het eerste jaarverslag van de Raad. Omdat de Raad in december 2002 van start is gegaan, behandelde het eerste jaarverslag uitzonderlijk een periode van dertien maanden.
De meerderheid van de klachten, 25, zijn afkomstig van particulieren. 13 klachten werden ingediend door of namens een organisatie en 7 klachten kwamen uit de mediawereld zelf.
De klachten hebben te maken met een beweerde schending van de journalistieke beroepsethiek. Het jaarverslag deelt ze in zeven categorieën in:
Aard van de klacht en aantal
- onzorgvuldige berichtgeving: 26
- privacy (14)
- geen wederwoord (4)
- undercover (2)
- plagiaat (1)
- embargo (1)
- niet naleven van afspraken (1)
Onder de noemer ?onzorgvuldige berichtgeving? vallen zowel feitelijke fouten die vermijdbaar waren als bewust eenzijdige en tendentieuze berichtgeving. Bij de beweerde schendingen van de persoonlijke levenssfeer komt het verwijt er doorgaans niet op neer dat de feiten foutief zouden zijn weergegeven, maar wel dat de pers bepaalde gegevens niet had mogen vermelden.
Van de 45 klachten waren er op 31 december 2003 dertig afgerond, zoals blijkt uit onderstaande tabel.
Resultaat klacht en aantal
- minnelijke regeling (17)
- beslissing rvdj (9)
- manifest ongegrond of onontvankelijk (3)
- geen minnelijke regeling (1)
- nog in behandeling (15)
In totaal kon in 17 dossiers een minnelijke regeling tot stand worden gebracht. Indien de ombudsman geen minnelijke regeling kan bewerkstelligen, moet de Raad de klacht beoordelen. Zo nam de Raad in 2003 negen beslissingen. In 5 van de 9 gevallen oordeelde de Raad dat de klacht gegrond was.
De Raad heeft niet alleen vragen om informatie en klachten behandeld, hij heeft ook twee algemene richtlijnen goedgekeurd over de journalistieke praktijk. De eerste richtlijn handelt over embargo?s, de vraag om bepaalde informatie niet of pas vanaf een zeker ogenblik vrij te geven. De Raad zet daarin de algemene principes op een rijtje en geeft aan aan welke voorwaarden een embargo moet voldoen. De tweede richtlijn bespreekt de omgang van de pers met slachtoffers.