Wat is de Raad voor de Journalistiek?

De Raad voor de Journalistiek is een onafhankelijke instantie voor journalistieke zelfregulering en behandelt vragen en klachten over journalistieke beroepsethiek. De Raad is een initiatief van de Vlaamse Vereniging van Journalisten en van (verenigingen van) mediaorganisaties, uitgevers, omroepen, persagentschappen en productiehuizen die samen een vereniging zonder winstoogmerk hebben opgericht.

De Raad voor de Journalistiek bestaat uit zesendertig leden: twaalf journalisten, twaalf afgevaardigden van de mediaorganisaties en twaalf externe leden of vertegenwoordigers van het publiek of de samenleving. De secretaris-generaal is het permanente aanspreekpunt van de Raad.

Burgers en organisaties kunnen bij de Raad voor de Journalistiek terecht met vragen over de journalistieke beroepsethiek. Ze kunnen ook een klacht indienen tegen een journalistieke handelwijze. In dit geval treedt de secretaris-generaal eerst op als ombudsman en probeert hij een minnelijke regeling tot stand te brengen tussen de klager en de betrokken journalist of het betrokken medium. Indien een minnelijke regeling niet mogelijk is, volgt er een tegensprekelijke procedure waarbij beide partijen hun standpunt schriftelijk en mondeling kunnen weergeven, waarna de Raad een uitspraak doet over de klacht en die uitspraak publiceert. 

De Raad voor de Journalistiek toetst de journalistieke handelwijze aan de regels van de beroepsethiek. Die zijn vervat in de Code van de Raad voor de Journalistiek, die mede gebaseerd is op internationale ethische codes zoals het Global Charter of Ethics for Journalists van de Internationale Federatie van Journalisten.

De Raad voor de Journalistiek geeft met zijn uitspraken een opinie, hij legt geen sancties op en kent geen schadevergoedingen toe. De Raad voor de Journalistiek vraagt aan de betrokken media wel om een samenvatting van de uitspraken over hen te publiceren, wat ze ook doen.

De klager krijgt van de Raad voor de Journalistiek een gezaghebbend oordeel over de journalistieke handelwijze waarover hij een klacht heeft ingediend. De Raad wil daarmee de discussie over de journalistieke ethiek binnen het beroep stimuleren en het publiek vertrouwen geven in de geloofwaardigheid van de media.